گردو یکی از درختان میوه‌ی ارزشمند و پُربازده است که در بسیاری از مناطق ایران قابلیت کشت دارد. اما نکته‌ای که بسیاری از باغداران تازه‌کار و حتی بعضاً باتجربه از آن غافل می‌شوند، اهمیت انتخاب «نهال گردو مناسب اقلیم منطقه» است. در این مقاله از دید یک متخصص نهالستان، قصد داریم راهنمای جامعی برای انتخاب، خرید و کاشت نهال گردو بر اساس شرایط اقلیمی سردسیر و گرمسیر ارائه دهیم.
چرا انتخاب نهال گردو بر اساس اقلیم اهمیت دارد؟
نهال گردو برای رشد سالم، باردهی بالا و طول عمر مناسب نیازمند شرایط اقلیمی خاصی است. اگر نهال با اقلیم منطقه سازگار نباشد:
-
رشد مناسبی نخواهد داشت
-
دچار سرمازدگی یا گرمازدگی می‌شود
-
باردهی پایین و کیفیت میوه کاهش می‌یابد
-
در بلندمدت موجب ضرر اقتصادی برای باغدار می‌شود
پس انتخاب صحیح نهال، در واقع سرمایه‌گذاری بلندمدت و هوشمندانه است.
اقلیم‌های مختلف ایران و تأثیر آن بر کشت گردو
ایران دارای تنوع اقلیمی بالایی است. به طور کلی اقلیم کشور را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
اقلیم سردسیر
استان‌هایی مانند: کردستان، آذربایجان شرقی و غربی، همدان، زنجان، چهارمحال و بختیاری، ارتفاعات خراسان و برخی نقاط تهران و البرز.
ویژگی‌ها: زمستان‌های سرد و طولانی، احتمال یخبندان‌های بهاره، بارندگی مناسب.
اقلیم معتدل کوهستانی
مانند: مازندران، گیلان، لرستان، بخشی از اصفهان، مرکزی و شمال فارس.
ویژگی‌ها: زمستان معتدل، بارندگی بالا، رطوبت مناسب، تابستان خنک.
اقلیم گرم و خشک
مانند: کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان، خوزستان، بوشهر و برخی نقاط فارس و هرمزگان.
ویژگی‌ها: تابستان‌های گرم و خشک، زمستان‌های ملایم، رطوبت کم، احتمال وزش بادهای گرم.
بهترین نهال‌های گردو برای مناطق سردسیر
1. نهال گردو چندلر (Chandler)
-
منشأ: آمریکا
-
ویژگی‌ها: دیرگل، مقاوم به سرمای بهاره، باردهی بالا، مغز درشت
-
مناسب برای: مناطق سردسیر با احتمال یخبندان بهاره
-
باردهی: از سال سوم، پُربازده در سال‌های پنجم به بعد
2. نهال گردو فرنور (Fernor)
-
منشأ: فرانسه
-
ویژگی‌ها: تحمل بالای سرما تا -25 درجه، دیرگل، رشد نیمه‌قائم
-
مزیت: مناسب برای مناطق کوهستانی
-
میزان باردهی: اقتصادی و مطلوب در بلندمدت
3. نهال گردو فرانکت (Franquette)
-
منشأ: فرانسه
-
مزیت اصلی: یکی از مقاوم‌ترین ارقام گردو در برابر سرما
-
ویژگی‌ها: دیرگل، مغز روشن، مناسب کشت تجاری
بهترین نهال‌های گردو برای مناطق گرمسیر
1. نهال گردو اسرائیلی
-
ویژگی‌ها: مقاومت بالا به گرما، تحمل خشکی
-
مزایا: رشد سریع، باردهی خوب
-
نکته: در مناطق با تابستان گرم و طولانی عملکرد خوبی دارد
2. نهال گردو ژنوتیپ برتر بومی گرمسیر
-
ویژگی‌ها: حاصل تحقیقات روی ارقام بومی ایران
-
مقاومت: در برابر گرما و کم‌آبی
-
قابلیت: مناسب برای استان‌هایی مانند کرمان، فارس، بوشهر
3. نهال گردو کانادایی (Canadian)
-
ویژگی‌ها: نیمه‌گرمسیری، مناسب مناطق با تابستان گرم
-
میزان باردهی: بسیار بالا در خاک‌های سبک و زهکشی‌شده
نکات مهم در زمان خرید نهال گردو
1. خرید از نهالستان‌های معتبر
حتماً نهال خود را از نهالستان دارای مجوز جهاد کشاورزی تهیه کنید. این نهال‌ها شناسنامه‌دار، سالم و دارای گواهی سلامت هستند.
2. انتخاب پایه پیوندی مناسب
پایه‌ی نهال باید با خاک و اقلیم منطقه هم‌خوانی داشته باشد. مثلاً برای خاک‌های آهکی، پایه‌های مقاوم انتخاب شود.
3. بررسی سلامت ظاهری نهال
-
تنه سالم و بدون زخم
-
ریشه مرطوب و بدون پوسیدگی
-
جوانه‌های تازه و فعال
4. زمان مناسب خرید نهال گردو
بهترین زمان خرید و کاشت نهال گردو از اواخر پاییز تا اواسط اسفند است. در این زمان نهال در خواب زمستانی بوده و تنش کمتری در هنگام کاشت دارد.
شرایط ایده‌آل برای کاشت و نگهداری گردو
1. نور و دما
گردو گیاهی نورپسند است و روزانه حداقل ۸ ساعت نور نیاز دارد.
برای اقلیم سردسیر: دمای زمستان زیر -20 درجه نیازمند ارقام مقاوم است
برای اقلیم گرمسیر: دمای بالای 40 درجه با آبیاری کافی و سایه‌بانی کنترل شود
2. آبیاری اصولی
-
سال اول: هفته‌ای 2 تا 3 بار
-
پس از استقرار: آبیاری عمیق و منظم بر اساس نوع خاک
-
برای مناطق گرمسیر: استفاده از مالچ و سایه‌بان برای حفظ رطوبت
3. خاک مناسب
-
سبک، شنی-رسی با زهکشی بالا
-
pH بین 6.5 تا 7.5
-
اجتناب از خاک‌های شور یا خیلی قلیایی
4. هرس و تغذیه
-
هرس فرم‌دهی در 2 سال اول
-
هرس باردهی در سال‌های بعد
-
تغذیه با کودهای دامی پوسیده، کود کامل NPK، و عناصر ریزمغذی
جمع‌بندی نهایی
اگر قصد سرمایه‌گذاری در باغ گردو را دارید، اولین و مهم‌ترین گام، انتخاب نهال مناسب اقلیم منطقه‌تان است. فرقی نمی‌کند در مناطق سردسیر کوهستانی باشید یا در مناطق گرم و خشک جنوبی؛ امروز با پیشرفت دانش کشاورزی، نهال‌های اصلاح‌شده‌ای برای هر شرایطی در دسترس است.
پس با تحقیق، مشاوره با کارشناسان، و خرید از مراکز معتبر، می‌توانید نهال گردویی انتخاب کنید که سال‌ها برایتان درآمدزا باشد.